1. Hamulec tarczowy składa się z pompy, przewodu, zacisku, klocków i tarczy.
Kontrole układu hamulcowego tarczowo - hydraulicznego zaczynamy od kontroli zużycia okładzin ciernych, czyli klocków hamulcowych. Większość klocków posiada wskaźnik kontroli zużycia. Ma on wygląd nacięcia na okładzinach. Sprawdzenie ich polega na na kontroli grubości okładzin ciernych, jak również weryfikacja ich stanu (czy występują pęknięcia okładzin). Jeśli zaobserwujemy zbyt duże zużycie, należy dokonać wymiany klocków. Polega to na zdemontowaniu zacisku hamulcowego, wymontowaniu sprężyny i sworznia ustalającego klocki hamulcowe. Dopiero wtedy wysuwamy okładziny. Przed montażem klocków należy sprawdzić szczelność uszczelniaczy zacisku, czy nie ma jakiś wycieków, a następnie wciskamy tłoczek zacisku i wykonujemy czynności opisane powyżej w odwrotnej kolejności. Pamiętajmy, że przed montażem należy oczyścić zacisk hamulcowy. Również przy okazji demontażu zacisku hamulcowego należy sprawdzić stopień zużycia tarczy hamulcowej. Po zamontowaniu nowych klocków sprawdzamy skuteczność hamowania. Podczas wymiany uszczelniaczy tłoczka hamulcowego jesteśmy zmuszeni do odpowietrzenia układu hamulcowego. Polega to na zamontowaniu strzykawki za pomocą wężyka na odpowietrznik. Kolejną czynnością jest poluzowanie odpowietrznika. Wyciągamy za pomocą strzykawki powietrze z układu aż do chwili, kiedy popłynie płyn hamulcowy i w tym momencie zakręcamy odpowietrznik. Dopiero wtedy przystępujemy do standardowego odpowietrzania układu za pomocą dźwigni hamulca. Zakładamy wężyk na odpowietrznik, wkładamy do słoiczka z płynem i pompujemy do momentu, aż przestaną wydostawać się pęcherzyki powietrza. Stosując tą procedurę, zaoszczędzimy sporo czasu, ponieważ stosując klasyczny sposób odpowietrzania, możemy mieć duże problemy z odpowietrzaniem układu hamulcowego w skuterze. Ten sposób jest praktyczny również wtedy, gdy wymieniamy np. płyn hamulcowy.
Ważnym aspektem jest pilnowanie czasu wymiany płynu hamulcowego. Okres żywotności płynu to 2 lata. Stosowane płyny to DOT-3, DOT-4 oraz DOT-5. Pierwsze dwa można ze sobą mieszać, ponieważ są na glikolu, a DOT-5 jest na silikonie i nie należy go mieszać z innymi płynami, gdyż może to spowodować uszkodzenie uszczelniaczy tłoczka hamulcowego. Należy pamiętać, że starzejący się płyn hamulcowy zawiera coraz więcej wody, ponieważ płyn jest higroskopijny i wchłania wodę. Powoduje to mniejszą odporność na temperaturę, co może powodować zmianę w parę już przy temperaturze 150 stopni.
Nie należy również zapomnieć o przewodach hamulcowych, a szczególnie gumowych. Czasami występuje pęknięcie przewodu lub jego wewnętrzne rozwarstwienie. Pęknięcie przewodu bez problemu rozpoznamy, ale wewnętrzne rozwarstwienie nie tak łatwo. Objawem jest to, że zaciskają się nam klocki hamulcowe tzn. że płyn przedostaje się w jedną stronę i przez rozwarstwiony przewód nie może powrócić do pompy hamulcowej. W tych przypadkach należy wymienić przewody na nowe najlepiej w stalowym oplocie, ponieważ z czasem guma się starzeje i następuje rozpychanie przewodu przez płyn zamiast dociskania hamulca. To zjawisko potocznie zwane "gąbczastość hamulca".

2.Hamulec bębnowy składa się z dźwigni, linki (cięgna), rozpieraka, szczęk i bębna.
Większość skuterów posiada z tyłu bębnowy hamulec uruchamiany mechanicznie. Obsługa polega na kontroli stopnia zużycia szczęk, a pomiary wykonujemy według danych fabrycznych. Jeśli siła hamowania spadnie, to należy go skontrolować. Zużyte lub zaolejone okładziny wymienia się na nowe. Należy wymienić całe szczęki hamulcowe z okładzinami. Nie należy wymieniać pojedynczo szczęk ani klocków hamulcowych. Wymiana szczęk polega na zdjęciu felgi, która jest jednocześnie bębnem, następnie zdejmujemy sprężyny ściągające i zdejmujemy szczęki ze sworzni. Montaż wykonujemy w odwrotnej kolejności.
Kontroli podlega również zużycie bębna hamulcowego. Jeśli stwierdzimy, że bęben jest mocno porysowany, możemy go przetoczyć na specjalnych tokarkach. Zwracamy także uwagę na cięgno hamulca (linkę hamulcową), czy nie nastąpiło pęknięcie jej lub uszkodzenie pancerza cięgna. Jeśli zauważamy uszkodzenie linki, to wymieniamy ją na nową. Regulacja polega na kontroli skoku dźwigni hamulca i odpowiednio proporcjonalnego naprężenia, za pomocą nakrętki na lince hamulcowej. Skok jałowy nie powinien być większy niż 20-30mm.


Tekst: Michał Pajewski